ROZMAITOŚCI

Nowe biblioteki – literackie rezydencje

 

To moja biblioteka! – tak mogą powiedzieć mieszkańcy Boguchwały, gdzie otwarto Literacką Rezydencję. Można zobaczyć  również finał prac remontowych biblioteki w Sanoku i Krapkowicach. zobacz więcej

ANDERSEN

Z okazji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci wybraliśmy kilka ciekawostek, przybliżających sylwetkę Andersena.

1. Hans Christian Andersen urodził się w biednej rodzinie, choć jego ojciec twierdził, że jego ród ma szlacheckie korzenie. Udało mu się zdobyć sławę jeszcze za życia. Nie przyszła ona jednak łatwo – dopiero 10 lat po pierwszym wydaniu baśni zaczęły się one dobrze sprzedawać.

2. Andersen cierpiał na dysleksję, a w jego tekstach roi się od błędów. Być może dlatego wolał opowiadać, niż pisać, a jego styl przypomina język mówiony. Wydawcy poprawiali literówki i błędy, jednak nie ingerowali w styl tekstów.

3. Wielki baśniopisarz początkowo chciał zostać aktorem. Jako 14-latek śpiewał pięknym wysokim głosem, przyjęto go nawet do Royal Danish Theatre. Wkrótce jednak zaczął przechodzić mutację i stracił swój piękny głos. Kolega z zespołu powiedział mu, że uważa go bardziej za poetę, niż za aktora. To dało Hansowi do myślenia i zaczął pisać.

4. Nie był jednak zbyt dumny z tego, że pisze baśnie. Uważał, że inne gatunki są bardziej wartościowe, a skoro nie umiał ich tworzyć, chciał nawet kiedyś rzucić pisanie. Na szczęście doszedł ostatecznie do wniosku, że baśń może być uznana za odpowiednik „uniwersalnej poezji”.

5. Baśnie Andersena zostały zekranizowane przez Disneya, jednak nie wszyscy widzowie zdają sobie sprawę, że ekranizacje te nie są zbyt wierne. Baśnie Andersena często kończą się źle. Przykładowo, Mała Syrenka popełnia samobójstwo, rzucając się do oceanu i zamieniając w morską pianę. Podobnie zresztą wyglądają oryginalne wersje bajek i baśni innych autorów.

6. Choć wielokrotnie był zakochany, Andersen nigdy się nie ożenił. Jako obiekty uczuć wybierał kobiety niedostępne, był na przykład zakochany w szwedzkiej diwie operowej, Jenny Lind. Pociągali go również niedostępni mężczyźni.

7. W nowojorskim Central Parku można zobaczyć najsłynniejszy pomnik Andersena, autorstwa Georga Johna Lobera. Został ufundowany przez dzieci duńskie i amerykańskie. W letnie dni przy pomniku czytane są na głos baśnie. W Kopenhadze natomiast można zobaczyć pomnik małej syrenki, umieszczony na nadbrzeżu.

8. Andersen nie był zbyt przystojny, właściwie uważano go za brzydkiego mężczyznę. Niektórzy biografowie sądzą, że „Brzydkie kaczątko” jest opowieścią opartą na doświadczeniach z dzieciństwa baśniopisarza.








Lista książek zakazanych

1. 451 stopni Fahrenheita / Ray Bradbury
Książka przez 13 lat była sprzedawana w wersji ocenzurowanej przez wydawcę, gdzie zmieniono
treść ponad 75 fragmentów. W 1998 r. usunięta z listy lektur w Missisipi za bluźnierstwo.
Cenzurę zniesiono po protestach uczniów i rodziców. Ironią losu jest, że książka porusza temat
cenzury i palenia książek.
2. Archipelag GUŁag / Aleksandr Sołżenicyn
Z powodu powieści autor został aresztowany, pozbawiony radzieckiego obywatelstwa i skazany
na wygnanie. Książka była zakazana w ZSRR do 1980 r. z powodów politycznych. Jednak
w 2009 r. dodano ją do listy lektur w szkołach średnich.
3. Bastion / Stephen King
Zakazana w jednej ze szkół w Oregonie (1989 r.) za sceny przypadkowego seksu i przemocy.
4. Biblia
W 1942 r. w III Rzeszy, kiedy ogłoszono doktrynę Narodowego  Kościoła Rzeszy, próbowano
wyeliminować wszelkie przejawy chrześcijaństwa. W związku z tym zakazano używania Biblii,
którą miała zastąpić „Mein Kampf”.
5. Buszujący w zbożu / Jerome David Salinger
W 1957 r. australijski urząd celny skonfiskował przesyłkę zawierającą m.in.  „Buszującego w
zbożu”, która miała być prezentem dla australijskiego rządu od ambasadora USA. W latach 1961-
1982 książka była zakazana w szkołach i amerykańskich bibliotekach. Książka wzbudza
kontrowersje z powodu wulgarnego języka, nawiązań seksualnych, dewaluację wartości rodziny,
promocję alkoholu, papierosów i rozwiązłości.
6. Chata wuja Toma / Harriet Beecher Stowe
Książka zakazana w Illinois (1984) na wniosek radnego ze względu na rasizm i niestosowny język
(użycie w niej słowa  „nigger”). Zdanie radnego podzielili uczniowie i rodzice. Od momentu
wydania budziła silne emocje w USA, została też zakazana w 1853 r. w Rosji z powodu
podważania nauk Kościoła prawosławnego i poddawanie w wątpliwość autokratycznej władzy.Tydzień Zakazanych Książek - bibliosfera.net
7. Charlie i fabryka czekolady / Roland Dahl
Książka zakazana w bibliotece publicznej w Boulder (Colorado, USA), ponieważ bibliotekarze
uznali, że promuje ubogą życiową filozofię.
8. Cierpienia młodego Wertera / Johan Wolfgang Goethe 
Powieść wywierała bardzo duży wpływ na czytelników: ubierali się oni jak główny bohater,
znacznie też wzrosła liczba samobójstw (samobójcy umierali z egzemplarzem książki w kieszeni).
Publikacja książki została zakazana przez kościół, z powodów religijnych i społecznych. Zdaniem
duchownych nakłaniała ona do samobójstwa. W 2007 r. znalazła się na tzw. indeksie Giertycha.
9. Czerwony kapturek / bracia Grimm
Książki zakazano w szkołach w  Kalifornii przez... butelkę wina znajdującą się w koszyku, który
Czerwony Kapturek niósł dla babci.
10. Cztery pory roku / Stephen King
Książka usunięta z kilku bibliotek szkolnych w USA ze względu na  „nie spełnianie standardów
społecznych”. W jednej ze szkół książki zakazano na prośbę rodziców.
11. Dekameron / Giovanni Boccaccio
Znalazła się na rzymskim indeksie w 1559 r., zakaz potwierdzono 5 lat później. Utwór zakazany
w USA przez dziesięciolecia na podstawie dokumentu  „Federal Anti-Obscenity Act” (1873).
W 1954 r. trafił na czarną listę National Organization of Decent Literature za obsceniczność,
wulgarność, lubieżność i brak przyzwoitości.
12. Doktor Żywago / Borys Pasternak
Zakazana w Rosji do 1988 r. za antywojenny, kontrrewolucyjny wydźwięk i krytykę stalinizmu.
Kiedy w 1958 r. Pasternakowi przyznano Literacką Nagrodę Nobla, został zmuszony do odmowy
jej przyjęcia. Jedna z najczęściej cenzurowanych książek wg Jonathona Greena.Tydzień Zakazanych Książek - bibliosfera.net
13. Dziennik / Anne Frank
Ojciec Anne usunął z pamiętnika fragmenty, gdzie np. skarżyła się na egoizm innych, jednak
wydawcy to nie wystarczyło i zażądał usunięcia kolejnych fragmentów, np. o menstruacji Anne i
jej siostry. Niemieckie wydanie książki pociągnęło za sobą kolejne ingerencje w treść; usunięto
fragmenty uznane za obraźliwe dla Niemców. Rodzice amerykańskich uczniów oskarżali książkę o
niestosowność, podważanie autorytetu dorosłych. Jeden z rodziców arabskiego pochodzenia nie
chciał, aby jego dziecko omawiało w szkole utwór, którego bohaterką jest Żydówka.
Natomiast w 1983 r. w Alabamie chciano usunąć książkę z listy lektur, gdyż uznano ją za... zbyt
przygnębiającą. Zakazano jej w Libanie za pozytywne przedstawienie Żydów i Izraela.
14. Folwark zwierzęcy / George Orwell
Do końca lat 80. XX w. książka była zakazana przez polską cenzurę, ponieważ przedstawiała
ustrój totalitarny, nawiązując do rosyjskich władz. Pierwsze oficjalne  polskich wydanie ukazało
się dopiero w 1988 r., mimo to od końca lat 70. powieść cieszyła się dużym zainteresowaniem
i krążyła w drugim obiegu. W Kenii zakazano jej w 1991 r., ponieważ krytykowała
skorumpowanych przywódców, natomiast w 2002 r. w szkołach w Zjednoczonych Emiratach
Arabskich  - z powodu... bohaterów w postaci mówiących świń. Uznano, że taki obraz godzi
w wartości religii islamskiej.
15. Grona gniewu / John Steinbeck
Zakazana w wielu miejscach USA, np. w  Kalifornii. Obywatele USA palili jej egzemplarze, była
atakowana przez prawicę i lewicę. Z jednej strony książka nie była akceptowana przez część
społeczeństwa, ale jednocześnie stała się bestsellerem,  a kolejki do wypożyczania jej
w bibliotekach były rekordowo długie (np. 62 osoby oczekujące w East St. Louis, USA). W 1962 r.
Steinbeck otrzymał Literacką Nagrodę Nobla, do której w znacznej mierze przyczyniły się „Grona
gniewu”.
16. Jądro ciemności / Joseph Conrad
Książka była atakowana za rasistowski wydźwięk, wzbudzała konsternację i oburzenie. Była
szeroko komentowana i poddawana dyskusji wśród akademików.
17. Kandyd / Voltaire
Książka zakazana w USA w 1929 r. z powodu obsceniczności. W 1944 r. Poczta USA zażądała
wykreślenia pozycji z katalogu książek dostarczanych za ich pośrednictwem.Tydzień Zakazanych Książek - bibliosfera.net
18. Kochanek Lady Chatterley / David Herbert Lawrence
W Wielkiej  Brytanii książkę uznawano za pornograficzną. Powodem do ataków było m.in.
słownictwo, np. słowo „fuck” w różnych formach czy „cunt”. W 1960 r. książka wyrokiem sądu
została „oczyszczona z zarzutu” obsceniczności.
W Australii zakazano nie tylko samą książkę Lawrence’a, ale także publikację na jej temat, „The
Trial of Lady Chatterley”. Historia tej powieści przyczyniła się do złagodzenia cenzury w tym
kraju. Mimo to w 2009 r. Australia Post (instytucja rządowa) zabroniła sprzedaży książki
w swoich sklepach.
Ponadto książka znajdowała się na czarnej liście w wielu innych krajach, np. Kanadzie, Stanach
Zjednoczonych, Kanadzie i Japonii.
19. Kod Leonarda da Vinci / Dan Brown
Książka zakazana w Libanie.
20. Kolor purpury / Alice Walker
Zakazana w szkole w Oakland (Kalifornia; 1984), w szkołach w  Pensylwanii (1992), usunięto
ją także z bibliotek szkolnych w Zachodniej Virginii. Przyczyną były niepokojące idee na temat
relacji międzyrasowej, relacji człowieka z Bogiem, ludzkiej seksualności.
21. Książę / Nicholo Machiavelli
Książka znalazła się na indeksie tytułów „absolutnie zakazanych” przez Kościół Rzymskokatolicki.
Katolicy nie mogli czytać, ani nawet posiadać tego dzieła. Protestanci oskarżali autora
o wydarzenia nocy świętego Bartłomieja, był on wg nich bezpośrednio odpowiedzialny za śmierć
50 tys. hugenotów. Na niekorzyść książki działał w latach późniejszych fakt, że stanowiła ona
dla Benito Mussoliniego argument popierający istnienie władzy dyktatorskiej.
22. Lolita / Vladimir Nabokov
W 1955 r.  Ministerstwo Spraw Wewnętrznych we Francji zakazało wydawania  książki; zakaz
cofnięto w 1956 r. Recenzje powieści były skrajnie różne, np. w „New York Times Book Review”
oceniono ją pozytywnie, a na łamach  „New York Times” uznano ją za pornograficzną.  Książka
była zakazana również w Wielkiej Brytanii, Argentynie, Nowej Zelandii, RPA.Tydzień Zakazanych Książek - bibliosfera.net
23. Lot nad kukułczym gniazdem / Ken Kesey
Zakazana w wielu amerykańskich szkołach, m.in. w Colorado (1971), Ohio, Nowym Jorku, Idaho,
Waszyngtonie, głównie za wulgarne słownictwo, gloryfikowanie działalności przestępczej, opisy
brutalności i przyczynianie się do zepsucia młodzieży. W jednaj z kalifornijskich szkół została
wycofana (2000) ze względu na rodziców, którzy skarżyli się na wybór przez nauczycieli „śmieci”
jako lektur.
24. Manifest komunistyczny / Karol Marks, Fryderyk Engels
W 1878 r. książki zakazano w Niemczech, z powodu dwóch prób zamachu na Wilhelma I.
W 1933 r. znalazła się wśród pozycji publicznie palonych przez nazistów. Trafiła też do indeksu
ksiąg zakazanych Kościoła Rzymskokatolickiego. Zakazywana była w min. 16 krajach na całym
świecie.
25. Mechaniczna pomarańcza / Anthony Burgess
W 1973 r. w Utah pewien księgarz został aresztowany za sprzedawanie obscenicznych książek,
wśród których znajdowała się  „Mechaniczna pomarańcza’. Książka skreślona z listy lektur
w wielu amerykańskich stanach, np. w Massachusetts (1977), Colorado (1976) za wulgarny język.
Usunięto ją też z bibliotek szkolnych w Alabamie (1982).
26. Mein Kampf / Adolf Hitler
Książka budziła liczne protesty jeszcze przed opublikowaniem zarówno w USA jak i w Europie.
We wrześniu 1933 r. zakazano sprzedaży książki w Pradze, miesiąc później w Katowicach
(sąd uznał ją za „obraźliwą”).
27. Myszy i ludzie / John Steinbeck
Książkę usunięto z bibliotek szkolnych w Tennessee, kiedy postanowiono pozbyć się wszystkich
„brudnych książek” z publicznych szkół i bibliotek. Oskarżono ją o obsceniczność i wulgarny
język. Podobny los spotkał ją w stanie Ohio (1980).
28. Nagi lunch / William S. Burroughs
Książkę uznano za obsceniczną w Bostonie w latach 60. XX w., zakazano jej z powodu
realistycznych opisów praktyk seksualnych, w tym gejowskich.Tydzień Zakazanych Książek - bibliosfera.net
29. Na zachodzie bez zmian / Erich Maria Remarque
Zakazana za obsceniczność w USA ( w Chicago i Bostonie). W Austrii i Czechosłowacji (1929 r.)
zakazano jej czytać żołnierzom, a we Włoszech (1933 r.) została uznana za przejaw antywojennej
agitacji. W nazistowskich Niemczech książki zakazano, ponieważ była zniewagą dla Wermachtu,
a w 1933 r. znalazła się wśród pozycji palonych publicznie przez nazistów.
30. Nora czyli dom lalki / Henryk Ibsen
W 1883 r. zakazano jej w Alabamie (USA) za propagowanie poglądów feministycznych.
31. Nowy wspaniały świat / Adolous Huxley
W 1932 r. w Irlandii zakazano jej z powodu nawiązań o charakterze seksualnym. Usuwana
z programów nauczania w USA: w Missouri (1980 r.), Oklahomie (1988 r.),  Kalifornii (1993 r.)
ze względu na negowanie wartości rodziny, chrześcijańskich i koncentrację wokół negatywnych
aspektów.
32. Oliver Twist / Charles Dickens
Książkę oskarżano o antysemityzm. W 1949 r. grupa żydowskich rodziców w Nowym Jorku
oskarżyła miejską radę edukacji, domagając się wycofania utworu ze szkół. Sąd odrzucił wniosek,
orzekając, że usuwanie książek ze szkół nie przyczyni się do osłabienia uczuć antyreligijnych.
33. O powstaniu gatunków / Karol Darwin
Książka była zakazana w wielu krajach, zakazywano też nauczania w szkołach teorii ewolucji
Darwina. Autora oskarżano o  „detronizację Boga”. Książkę potępiano podczas kazań, nigdy
jednak nie znalazła się ona na indeksie Kościoła Katolickiego.
34. Pamiętniki Fanny Hill / John Cleland
Osiemnastowieczny bestseller o życiu prostytutki został zakazany w Massachusetts w 1821 r.,
jak się można domyślić - za obsceniczność. Pierwsza książka, która była przedmiotem sprawy
sądowej o obrazę obyczajów w USA.
35. Pani Bovary / Gustave Flaubert
Książkę oskarżano o  „przestępstwo przeciwko moralności”, francuscy wydawcy usuwali z niej
fragmenty, które uznawali za niestosowne. W 1888 r. brytyjska gazeta  „Tablet” zaatakowała
Flauberta, nazywając go pornografem.Tydzień Zakazanych Książek - bibliosfera.net
36. Paragraf 22 / Joseph Heller
Książka zakazana w Ohio (1972 r.), Teksasie (1974 r.) i Waszyngtonie (1979 r.) za obraźliwy język.
Książkę próbowano usunąć ze szkół m.in. z powodu ukazania kobiet w obraźliwy sposób.
37. Pieśń Salomona / Toni Morrison
Książki zakazano w wielu amerykańskich szkołach z powodu poniżającego stosunku do czarnoskórych oraz pornograficznego języka.
38. Przemiana / Franz Kafka
Książka zakazana w nazistowskich Niemczech.
39. Przeminęło z wiatrem / Margaret Mitchell
Zakazana w niektórych amerykańskich szkołach (1978, 1984) ze względu na rasistowski język.
40. Przygody Hucka Finna / Mark Twain
Książki zakazywano wielokrotnie (od 1885 do 2004 r.). Jako przyczyny podawano m.in. niski
poziom (nadaje się tylko do slumsów), brak elegancji, rasowo  obraźliwy język i wydźwięk,
ale także... zbytnią rasową tolerancyjność.
41. Przygody Tomka Sawyera / Mark Twain
Zakazano jej w pokoju dziecięcym w Brooklynie, bibliotekach publicznych w Nowym Jorku,
Denver i Kolorado (1876 r.), a także w Pensylwanii (1994 r.) za rasistowski język.
42. Rok 1984 / George Orwell
Była zakazywana wielokrotnie za treść komunistyczną i odniesienia o charakterze seksualnym.
W roku 1950 zakazano jej w ZSRR. Natomiast w 1981 r. na Florydzie ze względu na...
prokomunistyczny wydźwięk. Była to stosunkowo częsta  przyczyna zakazywania książki
w amerykańskich szkołach, argumenty takie podnosili rodzice, ale i duchowni oraz dyrektorzy.
43. Rzeźnia numer 5 / Kurt Vonnegut
Książkę palono w Południowej Dakocie i w Michigan z powodu odniesień do kwestii religii
(1973). Usunięto ją z wielu bibliotek szkolnych w USA, głównie za obsceniczność, wulgarny język,
sceny przemocy, bezbożność, niepatriotyczny obraz wojny. Pewien pastor z Dakoty Północnej
w 1973 r. określił ją jako „narzędzie szatana”. Tydzień Zakazanych Książek - bibliosfera.net
44. Szatańskie wersety / Salman Rushdie
Zakazana w następujących krajach za bluźnierstwa wobec Islamu: Bangladesz, Egipt, Indie, Iran,
Kenia,  Kuwejt, Liberia, Malezja, Papua Nowa Gwinea, Pakistan, Senegal, Singapur, Sri Lanka,
Tanzania,  Tajlandia. Usunięta także z  biblioteki publicznej w Wichicie (Kansas; 1989)
za bluźnierstwa wobec proroka Mahometa.
45. Szczęśliwy książę i inne opowieści / Oscar Wilde
Zakazana w bibliotece publicznej w Springfield (1988), ponieważ opowiadania uznano
za „niepojące i chorobliwe”.
46. Szkarłatna litera / Nathaniel Hawthorne
W USA rodzice uczniów wielokrotnie zabiegali o wycofanie utworu z listy lektur, w większości
przypadków jednak do tego nie dochodziło. Książkę uważano za obsceniczną, ponadto zawierała
motyw cudzołóstwa. Jeden z rodziców oskarżył też książkę o wulgarne słownictwo, które jednak
w powieści nie występuje. Książka była zakazana w Rosji w latach 1852-1856, w okresie nasilonej
cenzury.
47. Sztuka kochania / Owidiusz
Poemat prawdopodobnie przyczynił się do wygnania Owidiusza z Rzymu w 8 r. n.e. W 1497 r.
książkę palono we Florencji pod zarzutem niemoralnej treści, a w 1564 r. trafiła na indeks
trydencki.
48. To / Stephen King
Książka zakazana w bibliotekach szkolnych w Nebrasce (1987). Znalazła się także na zamkniętej
półce („closed shelf”) biblioteki New York Central High School (1992).
49. Uciekaj, Króliku / John Updike
Powieść zakazana w Irlandii w latach 1962-1967 z powodu obsceniczności i nieprzyzwoitości.
Zakaz zniosła nowa ustawa o cenzurze publikacji (1967). Książka była też usuwana
z amerykańskich szkół i bibliotek ze względu na wulgarny język i opisy aktów seksualnych.
50. Ulisses / James Joyce
Książka zakazana w Wielkiej  Brytanii w latach 30. oraz w Australii w latach 30. i 40. XX w.
Chwilowo była też zakazana w USA ze względu na treści o charakterze seksualnym.Tydzień Zakazanych Książek - bibliosfera.net
51. Umiłowana / Toni Morrison
W 1995 r. książka została zakazana na Florydzie ze względu na język, mimo że w 1987 r. tytuł
nagrodzono nagrodą Pulitzera.
52. Wieczór trzech króli / William Szekspir
Utwór wykreślono z programu nauczania w  New Hampshire ze względu na ukazywanie
homoseksualizmu jako pozytywnego stylu życia.
53. Wielki Gatsby / Francis Scott Fitzgerald
W 1987 r. zakwestionowano poprawność książki w Baptist College w Charleston ze względu
na język i odniesienia o charakterze seksualnym.
54. Władca much / William Golding
W 1992 r. książkę usunięto z bibliotek szkolnych na Florydzie (1992) ze względu na zawarte
w niej przekleństwa, szokujące fragmenty o seksie, obraźliwy stosunek do mniejszości, Boga,
kobiet i osób niepełnosprawnych. Mimo że książki zakazano również w Nowym Jorku,
znajdowała się ona na liście lektur dodatkowych dla tamtejszych uczniów.
55. Wyznania / Jean Jacques Rousseau
Książka trafiła na indeks  Kościoła Katolickiego w 1806 r. Zakazana w USA w 1929 r. Z uwagi
na „szkodliwość dla ludzkiej moralności” Urząd Celny zakazał przywozu książki do Stanów
Zjednoczonych.
56. Zabić drozda / Harper Lee
Zakazana w USA (Minnesocie i Teksasie), także w innych krajach, głównie ze względu
na rasistowskie obelgi znajdujące się w książce (m.in. występowanie słowa „nigger”).
57. Złote żniwa: rzecz o tym, co się działo na obrzeżach zagłady Żydów / Jan Tomasz Gross
Sprawa książki trafiła do polskiej prokuratury. Orzeczono jednak, że nie znieważa ona narodu
Polskiego i odmówiono prowadzenia w tej sprawie śledztwa.
58. Zwierciadło Korony Polskiej / Sebastian Milczyński
Pamflet został zakazany przez Zygmunta III Wazę; był jedną z przyczyn wybuchu zamieszek
antyżydowskich w Krakowie.
59. Zwrotnik Raka / Henry Miller
Książka została w USA zakazana na 27 lat (1934-1961) ze względu na wątki erotyczne, wulgarny
język. Autor sam określał ją jako  „zniewagę wyrządzoną siedmiu fundamentalnym wartościom
i symbolom kultury: Sztuce, Bogu, Człowieczeństwu, Przeznaczeniu, Czasowi, Miłości i Pięknu”.
Książka do dziś uznawana jest za obsceniczną przez Citizens for Decent Literature. Inne książki
Millera także były zakazane w USA. „Zwrotnik Raka” podobny los spotkał w RPA.

Indeks Giertycha
W maju 2007 r. Polska zadrżała. Nagle okazało się, że wszyscy kochamy Gombrowicza czy Goethego.
Prawda ta wyszła na jaw dzięki Romanowi Giertychowi (ówczesnemu Ministrowi Edukacji Narodowej),
który zapragnął zmienić kanon lektur szkolnych, wykreślając z niej poniższe tytuły:
60. Trans-Atlantyk / Witold Gombrowicz
61. Ferdydurke / Witold Gombrowicz
62. Szewcy / Witkacy
63. Cierpienia młodego Wertera / Johann Wolfgang Goethe
64. Faust / Johann Wolfgang Goethe
65. Proces / Franz Kafka
66. Jądro ciemności / Josepha Conrada
67. Zbrodnia i kara / Fiodor Dostojewski
68. Inny świat / Gustaw Herling Grudziński
Źródła:
Karolides Nicholas J. , Bald Margaret, Sova Dawn B.: 100 zakazanych książek: historia cenzury dzieł
literatury światowej. Warszawa, 2004. ISBN 83-7391-151-0.
Paszylk Bartłomiej: Książki zakazane. Warszawa, Bielsko-Biała, 2010. ISBN 978-83-262-0216-2.
Wikipedia: The Free Encyclopedia. [Dostęp: 2011-09-19]. World Wide Web: http://en.wikipedia.org/